2000 Yıllık Gizemli Kariz Türk Kanalları
Türkler, Çin’in Sincan bölgesinde günümüzden 2 bin yıl önce yerin 100 metre altında toplam uzunluğu 5 bin km olan su kanalları inşa ederek çölün ortasında dünyanın en kaliteli üzümlerini elde etmişlerdir. Bu gizemli kanallar günümüzde kullanılmaktadır.
Deniz seviyesinin altında olan Turfan vilayetinin merkezi olan Turfan şehri, su kaynakları bulunmayan ve iklimi son derece kurak bir bölgede bulunuyor.
Yer Altı Su Kanalları
2 bin yıl önce bölgedeki su sıkıntısından ötürü Tanrı Dağlarından Turfan istikametine doğru tüneller kazıldı. İnşa edilen bu tünellerin uzun zaman sonra toplam uzunluğu 5 bin 272 kilometreyi buldu. Yapıt tamamlandıktan sonra cenneti andıran güzel manzaralarıyla ziyaretçileri üzerine çekiyor.
Turfan’ın su ihtiyacının yüzde 30’u, hala bu yer altı kuyularından olan Karez kanallarından sağlanıyor. Tarihte kuyu kanalları olarak adlandırılan Karez kanalları, yöre insanlarının Tanrı Dağlarında eriyen kar sularının yer altına sızmasından oluşan sudan yararlanması için inşa edilen bir sulama projesi.
Karez kanalının tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor.
Karez kanalı müzesinde yer altı su kanallarının üç boyutlu maketi, insanoğlunun doğa koşullarına nasıl meydan okuduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Tanrı Dağlarından yüzyıllardır bölge halkına hizmet veren yer altı kanalları 1,5 metre yükseklikte, 60-70 cm genişlikte inşa edilmiş ve günde 858 metreküp su taşıyor. Ancak bugün bu oran neredeyse üçte bir oranında düşmüş durumda.
Yüzlerce kanalın bulunduğu bölgede halen bağcılık faaliyetinin yanı sıra akademik zirai çalışmalar da yapılıyor.
Alev Dağı’nın Üzümleri
Yıl boyunca neredeyse hiç yağış almayan Turfan`ın iki bin yıllık su kanallarıyla sulanan ünlü üzüm bağları, vilayetin en büyük gelir kaynağı.
Turfan`da hayatın her safhasında üzümün rolü var. Onlarca çeşit üzümün yetiştirildiği vilayette üzüm, taze ve kurutulmuş halde piyasaya sunuluyor.
Üzümlerin sofralık özellikleri ağır basıyor, çünkü ince kabuklu, çok lezzetli üzüm türleri, Turfan`da bolca yetiştiriliyor.
Kuru üzüm çeşitlerinde, üzümün kurutulma aşaması da üzümün değerinde büyük rol oynuyor. Özel olarak yapılan asmalarda dalında kurutulan üzümlerin yanı sıra açık havada, gölgede, rüzgarın etkisiyle kurutulanlar bir yanda, kerpiçten yapılmış özel depolarda kurutulan üzümler diğer yanda tüketiciye sunuluyor.
Vilayeti ziyaret edenler, kültürel ve tarihi mirası ziyaret ettikten sonra Çinliler tarafından Hou Yan Şan olarak adlandırılan Alev Dağı arasındaki yeşilliklerle kaplı “Üzüm Vadisi”nde Uygur kültürü, misafirperverliğiyle yorgunluğunu gideriyor.
Konuklara üzüm çeşitlerinin ve üretim şekillerinin sergilendiği bağlar gezdiriliyor, bilgi veriliyor ve tattırılıyor.
Alev Dağının eteklerinde 16 kilometrekarelik alanda kurulan üzüm vadisinde 10 bin Uygur aile, hem üretim yapıyor hem de yut içinden ve dışından gelen misafirleri ağırlıyor.
